Najczęściej zadawane pytania (229) Ortografia (592) Interpunkcja (198) Wymowa (69) Znaczenie (264) Etymologia (306) Historia języka (26) Składnia (336) Słowotwórstwo (139) Odmiana (333) Frazeologia (133) Poprawność komunikacyjna (190) Nazwy własne (439) Wyrazy obce (90) Grzeczność językowa (41) Różne (164) Wszystkie tematy (3320)
w:
Uwaga! Można wybrać dział!
Etymologia2015-03-07
Jakie jest pochodzenie słowa skała?
Słowo skała jest wyrazem ogólnosłowiańskim. Genetycznie jest to rzeczownik pochodny od niezachowanego dziś prasłowiańskiego czasownika *skoliti ‘rozłupywać, rozszczepiać’ (W. Boryś „Słownik etymologiczny języka polskiego”, Kraków 2001). Widoczna zmiana samogłoski a w wyrazie skała w stosunku do o w *skoliti to wynik regularnego wzdłużenia o → a. Oba wyrazy oparte są na praindoeuropejskim pierwiastku *(s)kel- o znaczeniu ‘ciąć’. Ślad tego rdzenia obecny jest w wyrazie szczelina. Jak pisze Boryś, najprawdopodobniej wyraz skała pierwotnie oznaczał coś rozłupanego, rozszczepionego, jakieś pęknięcie, potem – szczelinę, szparę, rozpadlinę. Z kolei to, co nazywamy dzisiaj skałą, oddawał w najstarszej polszczyźnie wyraz kamień (prasłowiańskie *kamy), por. Przewoźnicy powiadali, iż tam dniem wprzódy większy statek rozbił się na kamieniu, przez impet ostro płynącej a powiększonej wody. Rzeka płynęła w świat i drobne fale rozbijały się nadbrzeżne kamienie.
Kinga Knapik