| Frazeologia | 2006-01-13 |
| Co to znaczy bezgraniczna miłość? | |
| Bezgraniczna miłość oznacza miłość niedającą się ogarnąć, niemającą miary, nieskończoną, ogromną, wielką (Wielki słownik frazeologiczny PWN z przysłowiami, oprac. A. Kłosińska, E. Sobol, A. Stankiewicz). [Grzegorz Mroczek] | |
| Frazeologia | 2006-01-13 |
| Co znaczy związek frazeologiczny egipskie ciemności? Z góry dziękuję za odpowiedź. | |
| Egipskie ciemności to związek frazeologiczny oznaczający ciemności nieprzeniknione, zupełne. Faraon nie chciał wypuścić z Egiptu Izraelitów, którzy byli mu potrzebni jako siła robocza. Bóg, za pośrednictwem Mojżesza, spuszczał na Egipt plagę za plagą. Dziewiątą z nich (razem było ich 10) była właśnie ciemność, która ogarnęła cały Egipt. Pozostałe plagi to: woda Nilu została zamieniona w krew, żaby, komary, muchy, zaraza na bydło, wrzody, grad, szarańcza, śmierć pierworodnych. Po ostatniej z nich Izraelici otrzymali zezwolenie na wyjście z Egiptu (W. Kopaliński Słownik mitów i tradycji kultury; Wielki słownik frazeologiczny PWN z przysłowiami, oprac. A. Kłosińska, E. Sobol, A. Stankiewicz). [Grzegorz Mroczek] | |
| Frazeologia | 2006-01-11 |
| Co oznacza związek frazeologiczny mówić jak ślepy o kolorach? | |
| Mówić jak ślepy o kolorach to znaczy «mówić o czymś, czego się nie rozumie, nie wie, nie zna (zob. Uniwersalny słownik języka polskiego pod red. S. Dubisza). [Marta Noworyta] | |
| Frazeologia | 2006-01-11 |
| Co oznacza związek frazeologiczny |
|
| Związek frazeologiczny należy się coś komuś jak psu zupa jest często źle rozumiany. Używa się nieraz tego zwrotu w znaczeniu, że coś się komuś nie należy, że ktoś na coś nie zasługuje, a w rzeczywistości oznacza on, że coś się komuś słusznie należy, jest mu niejako zagwarantowane, przesądzone z góry: W końcu skontaktowałem, że należy mi się jak psu zupa odpoczynek (Por. S. Bąba, J. Liberek: Słownik frazeologiczny języka polskiego. Warszawa 2002, s. 413). Związek ten jest źle rozumiany z przynajmniej dwóch powodów. Po pierwsze, w naszej mentalności i tradycji zupa to pokarm tylko dla człowieka, nie zaś dla zwierzęcia, czyli zupa psu się nie należy. Po drugie, na znaczenie tego związku frazeologicznego nakłada się znaczenie innego frazeologizmu: nie dla psa kiełbasa, który oznacza, że ‘nie dla kogoś coś jest przeznaczone’; ‘nie ma się o co starać, ubiegać, ktoś na coś nie zasługuje’ (Uniwersalny słownik języka polskiego). Najczęściej nie ma problemów z rozumieniem związku nie dla psa kiełbasa, czasami jednak jest on traktowany zbyt dosłownie. Na jednej ze stron internetowych dotyczących zwierząt zamieszczono taką informację: Nie dla psa kiełbasa jest mądre i prawdziwe. Dotyczy wszystkich wędlin. Pies powinien dostawać warzywa, owoce, przetwory i nabiał (www.poradnikzdrowie.pl). Podsumowując, zupa psu się należy, a kiełbasa nie :-). Marta Noworyta |
|
| Frazeologia | 2006-01-11 |
| Co oznacza związek frazeologiczny psu ma budę? | |
| Psu na budę oznacza, że coś jest nieprzydatne, do niczego: Te głupie pomysły, psu na budę się przydadzą (zob. P. Müldner-Nieckowski Wielki słownik frazeologiczny języka polskiego). [Marta Noworyta] | |
| Frazeologia | 2006-01-11 |
| Co oznacza związek frazeologiczny każdy medal ma dwie strony? | |
| Związek ten oznacza, że każda sprawa ma zarówno cechy pozytywne i negatywne: Nie lubisz chłopów z sąsiedztwa, ale każdy medal ma dwie strony. Jeśli będziesz siedział sam w domu, to się zanudzisz (zob. P. Müldner-Nieckowski Wielki słownik frazeologiczny języka polskiego). Marta Noworyta |
|
| Frazeologia | 2005-12-22 |
| Mam takie pytanie, czy wyrażenie wywieszać na latarniach jest jakimś związkiem frazeologicznym albo czymś podobnym, co się nie tłumaczy dosłownie. Jeśli tak, to prosiłbym, jeśli można, o wytłumaczenie tego wyrażenia. Czy chodzi w tym wyrażeniu o to, że chcemy coś publicznie potępić wystawiając na publiczną krytykę ?? Musze to przetłumaczyć na język niemiecki, a za bardzo nie wiem o co w tym wyrażeniu po polsku chodzi. Z góry dziękuję i liczę na Państwa fachowa pomoc. Z pozdrowieniami, Matuesz Trzeciński :) | |
| Takie połączenie wyrazów jest nieco już przestarzałe i może mieć znaczenie dosłowne (wywieszać, czyli powiesić kolejno wszystkich bez wyjątku - np. buntowników - i to własnie na latarniach lub takie przenośne, o jakim Pan pisze. Na pewno nie jest to frazeologizm dziś żywy, używany. [Aldona Skudrzyk] | |
| Frazeologia | 2005-12-20 |
| Co znaczy związek frazeologiczny mieć nóż na gardle? | |
| Mieć nóż na gardle oznacza, że ktoś znajduje się w ciężkiej sytuacji, zmuszającej do podjęcia szybkiej, zwykle niekorzystnej dla siebie decyzji (zob. Wielki słownik frazeologiczny z przysłowiami, oprac. A. Kłosińska, E. Sobol, A. Stankiewicz). [Grzegorz Mroczek] | |
| Frazeologia | 2005-12-20 |
| Co to znaczy cierpieć męki Tantala? | |
| Cierpieć męki Tantala to związek frazeologiczny oznaczający męczenie się wskutek niemożności osiągnięcia czegoś pożądanego, znajdującego się w zasięgu, lecz mimo to niedostępnego. Tantal to znany z mitologii greckiej syn Zeusa, król Lidii, ojciec Niobe. Wystawił na próbę wszechwiedzę bogów, wykradł ambrozję i częstował nią swych przyjaciół, rozpowiadał tajemnice bogów, za co ukarany został wiecznymi mękami głodu i pragnienia, podczas gdy stał w wodzie, zanurzony po szyję, a najpiękniejsze owoce zwieszały się z gałęzi tuż nad jego głową. Pindar podał, że karą był głaz wiszący nad jego głową. Zob. Wielki słownik frazeologiczny z przysłowiami, oprac. A. Kłosińska, E. Sobol, A. Stankiewicz. [Grzegorz Mroczek] | |
| Frazeologia | 2005-12-20 |
| Jakie jest znaczenie frazeologizmu czekać na Godota? | |
| Czekać na Godota oznacza nadaremne czekać na coś, co się nie zdarzy, lub na kogoś, kto nie nadejdzie. Godot to tajemniczy bohater tytułowej sztuki Samuela Becketta Czekając na Godota, na którego czekają Gogo i Didi nadaremnie (on ma przyjść na pewno jutro). Zob. Wielki słownik frazeologiczny z przysłowiami, oprac. A. Kłosińska, E. Sobol, A. Stankiewicz. [Grzegorz Mroczek] | |
| Frazeologia | 2005-12-20 |
| Co oznacza związek kamień węgielny? | |
| Kamień węgielny ma co najmniej dwa znaczenia. Po pierwsze - oznacza akt erekcyjny umieszczony w fundamencie nowo budowanego obiektu, a także pierwszą cegłę użytą do budowy: Kamień węgielny pod gmach ambasady francuskiej kładł de Gaulle (J. Krzysztoń Obłęd). Po drugie - oznacza podstawę, początek, najważniejszy składnik czegoś: Kamieniem węgielnym liberalizmu jest wolność gospodarcza (S. Owsiak Finanse). Zob. Wielki słownik frazeologiczny z przysłowiami, oprac. A. Kłosińska, E. Sobol, A. Stankiewicz. [Grzegorz Mroczek] | |
| Frazeologia | 2005-12-20 |
| Co oznacza nie czas żałować róż gdy płoną lasy? | |
| Nie czas żałować róż, gdy płoną lasy jest to wiersz pochodzący z utworu J. Słowackiego Lilla Weneda (Prolog, wers 84), który z biegiem czasu stał się popularnym przysłowiem. Powyższe słowa mieszczą gniew i zdziwienie Rozy (jednej z bohaterek), że jej siostra, Lilla, płacze nad sobą i najbliższą rodziną, gdy naród pławi się w krwi, w walce bez nadziei. Podsumowując warto podkreślić, że powiedzenie to odnosi się do osób, które ponad wszystko stawiają siebie i swoje własne potrzeby (prof. dr M. Janik, wstęp do utworu J. Słowackiego Lilla Weneda). [Grzegorz Mroczek] Omawiane zdanie jest używane w sytuacjach, kiedy chcemy powiedzieć, że nie warto martwić się drobiazgami, szczegółami, sprawami nieistotnymi, ale warto zająć się tym, co naprawdę ma duże znaczenie; w obliczu spraw wielkich szkoda trwonić bezcenny czas na rzeczy błahe, małej wagi. [Joanna Przyklenk] | |
| Frazeologia | 2005-12-20 |
| Co oznacza frazeologizm łódź Charona? | |
| Łódź Charona symbolizuje śmierć. W mitologii greckiej Charon to ponury starzec ze szczeciniastą, siwą brodą, w stroju niewolnika i okrągłym kapeluszu. Przewoził dusze zmarłych przez rzeki Hadesu - Styks i Acheron, rzeki śmierci i zapomnienia, burą albo rudą łodzią. Przetrwał w folklorze współczesnej Grecji (podobnie jak Lamia, nereidy i mojry), ale jako Anioł Śmierci (Charos, Charontas), a nie przewoźnik (W. Kopaliński Słownik mitów i tradycji kultury). [Grzegorz Mroczek] | |
| Frazeologia | 2005-12-19 |
| Co oznacza związek frazeologiczny Salomonowy wyrok? | |
| Salomonowy wyrok to wyrok mądry i sprawiedliwy, choć o zaskakującej formule rozstrzygnięcia. Salomon - król izraelski, syn Dawida i Betsebe. Biblia podaje słynny przykład roztropności i mądrości Salomona: dwie niewolnice urodziły w tym samym czasie synów, a jedno z tych dzieci wkrótce zmarło. Obie kobiety przyszły do Salomona, aby rozsądził, która z nich jest matką żywego chłopca. Władca rozkazał przeciąć dziecko na połowę i dać każdej z niewolnic. Jedna z nich zaczęła prosić, by król wstrzymał wydany wyrok. Wtedy mądry Salomon rozpoznał, która z kobiet jest matką chłopczyka (W. Kopaliński Słownik mitów i tradycji kultury). Grzegorz Mroczek |
|
| Frazeologia | 2005-12-19 |
| Co to znaczy platoniczna miłość? | |
| Miłość platoniczna to miłość idealna ograniczona do sfery duchowej, do adoracji. W takiej miłości nie ma ani namiętności, ani pożądania. (zob. P. Müldner-Nieckowski, Wielki słownik frazeologiczny języka polskiego). Katarzyna Murzyn |
|
| Frazeologia | 2005-12-19 |
| Co oznacza przysłowie Nosił wilk razy kilka, ponieśli i wilka? | |
| Przysłowia nosił wilk razy kilka, ponieśli i wilka możemy użyć w stosunku do osoby, która dokazywała, była nieuczciwa i w końcu poniosła za to karę (zob. P. Müldner-Nieckowski, Wielki słownik frazeologiczny języka polskiego). Katarzyna Murzyn |
|
| Frazeologia | 2005-12-19 |
| Co oznacza frazeologizm dać se siana? | |
| Dawać (se, sobie) siana (z czymś) oznacza 'przestawać coś robić; przestawać zajmować się, interesować się kimś, czymś; dawać sobie spokój z czymś', np. Dzisiaj jest tak zimno, że z kąpielą w morzu dałem sobie siana. Ten związek frazeologiczny jest używany w języku potocznym (zob. P. Müldner-Nieckowski, Wielki słownik frazeologiczny języka polskiego). Katarzyna Murzyn |
|
| Frazeologia | 2005-12-19 |
| Co oznacza frazeologizm małe piwo? | |
| Związek frazeologiczny małe piwo ma dwa znaczenia. Dosłownie oznacza małą porcję piwa, a przenośnie w języku potocznym oznacza problem łatwy do rozwiązania, nic ważnego, np. Przestań marudzić, wymiana koła to małe piwo (zob. P. Müldner-Nieckowski, Wielki słownik frazeologiczny języka polskiego). Katarzyna Murzyn |
|
| Frazeologia | 2005-12-19 |
| Co oznacza frazeologizm robić w konia? | |
| Potoczny frazeologizm robić (kogoś) w konia znaczy oszukiwać kogoś, wykorzystywać, żartować, kpić sobie z kogoś, np. Nie rób mnie w konia, przecież wiem, że to samochód twojego ojca (zob. P. Müldner-Nieckowski, Wielki słownik frazeologiczny języka polskiego). Katarzyna Murzyn |
|
| Frazeologia | 2005-12-19 |
| Chciałabym prosić o wyjaśnienie związku frazeologicznego rzucać słowa na wiatr. | |
| Mówić (rzucać słowa) na wiatr to znaczy obiecywać coś w sposób nieodpowiedzialny, bez chęci albo możliwości dotrzymania słowa. Wyrażenie to pochodzi z Wulgaty, 1. list do Koryntian, 14, 9: Będziecie mówić na wiatr (zob. W. Kopaliński Słownik mitów i tradycji kultury). Anna Majdak |
|